روش سنجش یادگیری: سنجش مستمر و آزمون پایانی (آزمون پایانی می تواند عملی نیز باشد.)

آزمایشگاه شیمی تجزیه 1 :

هدف درس: آشنایی عملی دانشجویان با روش های تجزیه کلاسیک

به طور کلی در علم شیمی تجزیه سه مرحله اساسی وجود دارد و با توجه به اطلاعاتی که از نمونه داریم و هدف آزمایشگر ممکن است یکی از این مراحل و یا تمام آنها مورد نیاز باشد. این سه مرحله عبارتند از جداسازی، شناسایی (اندازه گیری کیفی) و اندازه گیری کمی. در مرحله جداسازی قسمتی یا تمام اجزای نمونه جدا می شوند و در مرحله اندازه گیری کیفی نوع گونه های موجود در نمونه مورد مطالعه مشخص می شود. در اندازه گیری کمی نیز مقدار نسبی گونه ها معین خواهد شد. گونه ای در نمونه که هدف شناسایی و تعیین مقدار آن است، آنالیت نامیده می شود. روش های اندازه گیری کمی به دو دسته روش های کلاسیک و روش های دستگاهی تقسیم می شوند. قدمت روش های کلاسیک بسیار زیاد است و این روش ها به تجهیزات نسبتا ساده ای نیازمند هستند. به طور کلی این روش ها را می توان در دو دسته روش های حجم سنجی و روش های وزن سنجی جای داد. در روش های حجم سنجی با اندازه گیری حجم اقدام به اندازه گیری کمی می شود و معمولا از روش های تیتر سنجی در حضور یک شناساگر بهره برده می شود. در روش های وزن سنجی معمولا با تبدیل آنالیت به یک رسوب و خشک کردن آن در دمای معین در آون یا کوره، مقدار آنالیت تعیین می گردد.

به طور کلی در درس آزمایشگاه شیمی تجزیه یک به روش های تجزیه کلاسیک پرداخته می شود و کاربرد های متنوعی از آنها ارائه می گردد. از جمله:

1. آشنایی با مواد شیمیایی، دستگاه ها، واحد های عملیاتی شیمی تجزیه و آمار

( در یکی از آزمایش ها مراحل نمونه برداری و تحلیل آماری یافته ها انجام شود.)

2. تجزیه به روش های وزن سنجی
1. تعیین کلرید در نمونه های محلول
2. تعیین قلع در آلیاژ برنج
3. تعیین نیکل در فولاد
4. تعیین آهن در فرو آمونیوم سولفات یا محلول کلرید آهن سه
5. تعیین سولفات
3. تیتراسیون های رسوبی
1. تعیین هالید ها به روش مور، ولهارد و فاجانس
4. تیتراسیون های خنثی سازی
1. آشنایی با شناساگر ها، آشنایی با محلول های استاندارد، استاندارد کردن محلول های اسید و باز
2. تیتراسیون اسید ها و باز های قوی
3. تیتراسیون اسید ها و باز های ضعیف
4. تیتراسیون اسید ها و باز های چند ظرفیتی
5. بررسی محلول های بافر
6. اندازه گیری مقدار اسید در سرکه
7. تیتراسیون غیر آبی
5. تیتراسیون های تشکیل کمپلکس با EDTA
1. آشنایی با شناساگر ها و استاندارد کردن EDTA
2. اندازه گیری منیزیم با روش تیتراسیون مستقیم
3. اندازه گیری کلسیم با روش تیتراسیون جانشینی
4. تعیین سختی آب
5. اندازه گیری کلسیم در شیر
6. تعیین مس به روش کمپلکسومتری
6. تیتراسیون اکسایش و کاهش
1. آشنایی با شناساگر ها و تهیه محلول استاندارد
2. اندازه گیری آهن در سنگ معدن
3. تعیین آهن در سنگ معدن
4. تعیین کلسیم در سنگ آهک
5. تیتراسیون ویتامین C
6. اندازه گیری مس در آلیاژ برنج با روش یدومتری
7. اندازه گیری باریم به روش یدومتری

وسایل و تجهیزات مورد استفاده در آزمایشگاه:

1. ظروف شیشه ای
2. مواد شیمیایی جامد و مایع
3. انواع شناساگر
4. آون
5. کوره
6. ترازوی تجزیه ای

روش سنجش یادگیری: سنجش مستمر و آزمون پایانی (آزمون پایانی می تواند عملی نیز باشد.)

آزمایشگاه شیمی تجزیه 2 :

هدف درس: آشنایی عملی دانشجویان با روش های الکتروشیمی تجزیه ای

به طور کلی روش های دستگاهی را می توان به سه دسته روش های الکتروشیمیایی، روش های طیف سنجی و روش های جداسازی تقسیم نمود. در روش های الکترو شیمیایی از الکتریسیته برای شناسایی واکنش های شیمیایی استفاده می شود. در درس آزمایشگاه شیمی تجزیه ۲ دانشجویان با کاربرد روش های الکتروشیمیایی برای سنجش آنالیت در نمونه آشنا می شوند. این روش ها شامل پتانسیل سنجی، کولن سنجی، ولتامتری، آمپرسنجی و هدایت سنجی می شود. آزمایش های انجام شده شامل موارد زیر می شود:

1. روش های پتانسیومتری
1. تیتراسیون پتانسیومتری کلرید و یدید در مخلوط
2. سنجش پتانسیومتری گونه های محلول از یک مخلوط فسفات و تعیین ثابت های تفکیک
3. تیتراسیون پتانسیومتری مس با EDTA
4. سنجش فلورید به روش پتانسیومتری مستقیم
5. ساخت و استفاده از الکترود های یون گزین
2. روش های الکتروگراویمتری
1. سنجش الکتروگراویمتری مس و سرب در آلیاژ برنج
3. روش های کولومتری
1. پتانسیل ثابت: سنجش یک ترکیب آلی مانند کتکول
2. جریان ثابت: سنجش سیکلوهگزن
4. روش های ولتامتری
1. سنجش مس و روی در آلیاژ برنج به روش پلاروگرافی
2. مطالعه و سنجش یک ترکیب آلی مانند نیتروبنزن
3. سنجش سرب به روش آمپرومتری
4. سنجش نقطه پایانی با استفاده از دو الکترود قطبیده (بی آمپرومتری)
5. روش هدایت سنجی
1. تیتراسیون هیدروکلریک اسید و استیک اسید با سدیم هیدروکسید و تعیین ثابت تفکیک استیک اسید
2. تیتراسیون نمک یک اسید ضعیف با یک باز قوی

وسایل و تجهیزات مورد استفاده در آزمایشگاه:

1. دستگاه هدایت سنج
2. دستگاه پی اچ متر
3. کولومتر
4. ولتامتر
5. پتانسیومتر
6. هات پلیت
7. استیرر مغناطیسی و مگنت
8. مواد شیمیایی جامد و مایع و ظروف شیشه ای
9. ترازوی تجزیه ای

روش سنجش یادگیری: سنجش مستمر و آزمون پایانی (آزمون پایانی می تواند عملی نیز باشد.)

آزمایشگاه شیمی تجزیه 3 : 

هدف درس: آشنایی عملی با دستگاه های تجزیه ای

به طور کلی در آزمایشگاه شیمی تجزیه ۳ از روش های دستگاهی شامل روش های طیف سنجی و روش های جداسازی برای آنالیز نمونه استفاده می شود. در روش های طیف سنجی به وسیله دستگاه اسپکتروفتومتر برهمکنش ماده با امواج الکترومغناطیس در ناحیه مرئی و فرابنفش بررسی می گردد. آزمایش های مختلفی نظیر اندازه گیری گونه های مجهول در نمونه، تعیین فرمول کمپلکس به روش های مختلف، اندازه گیری ثابت تفکیک یک شناساگر و تیتراسیون های جذبی به وسیله این دستگاه قابل انجام است.

در روش های جداسازی ابتدا اجزای نمونه از یکدیگر جدا شده و سپس اقدام به اندازه گیری های کمی و کیفی می شود. این روش ها در سه طبقه استخراج، تقطیر و کروماتوگرافی قابل طبقه بندی هستند. آزمایش های انجام شده در این درس شامل کار با دستگاه های زیر است.

1. طیف سنجی مرئی و فرابنفش
2. IR
3. جذب و نشر اتمی
4. فلورسانس
5. GC
6. HPLC
7. TLC
8. الکتروفورز
9. طیف سنج جزمی
10. XRD
11. NMR

روش سنجش یادگیری: سنجش مستمر و آزمون پایانی (آزمون پایانی می تواند عملی نیز باشد.)